Tło problemu
Problemy związane z energią prędzej czy później odczujemy wszyscy. Globalne ocieplenie może nie oznacza czterech jeźdźców apokalipsy, ale na pewno gorsze warunki życia – mówił prof. dr hab. Jacek Piskozub z Instytutu Oceanologii Polskiej Akademii Nauk w Sopocie. Nie ma dziś ważniejszego tematu niż kryzys energetyczny, w który wchodzimy – przekonywał Marcin Korolec z Instytutu Zielonej Gospodarki, były Minister Klimatu i Środowiska. To kluczowa kwestia z punktu widzenia polityki, gospodarki, jak i społeczeństwa, dlatego tak ważne jest kompleksowe zajęcie się tematem. Ceny energii są czynnikiem, które doprowadzają do narastania nierówności w naszym społeczeństwie – udowadniał Jan Frankowski z Instytutu Badań Strukturalnych. Ile można wynieść z sytuacji, w której jesteśmy? Skąd kryzys energetyczny się wziął? Na te pytania odpowiadała dr Joanna Maćkowiak-Pandera z Forum Energii. W Polsce nikt przez ostatnie lata tym tematem się nie zajmował. Celem było – “ma być tanio”. Nie podejmowaliśmy inwestycji, zapomnieliśmy o efektywności energetycznej – mówiła.
Rośnie liczba osób w ubóstwie
Joanna Sadzik ze Stowarzyszenia WIOSNA, która na co dzień organizuje akcję Szlachetna Paczka, odniosła się do problemu ubóstwa. W ostatnich latach liczba osób skrajnie ubogich systematycznie spadała. To będzie pierwszy rok, gdy nastąpi wzrost – wynika z analiz Stowarzyszenia WIOSNA. – W dużym mieście, w promieniu 500 metrów od nas, są 4 osoby skrajnie ubogie – tak mówią statystyki – dodała i zaapelowała o solidarność lokalną. Największy problem z ubóstwem energetycznym mają w Polsce emeryci, renciści, bezrobotni i osoby, które same ogrzewają swoje domy – uzupełnił te dane Jakub Sokołowski z Instytutu Badań Strukturalnych. Zwrócił także uwagę na różnice ubóstwa w różnych rejonach Polski. Na wschodzie ma ono wymiar gospodarczy, jak np. wyższe bezrobocie i niższe dochody, a na zachodzie przeważają stare, niedocieplone budynki. To skomplikowany problem i trudno wskazać jedną receptę na jego rozwiązanie. To kwestia, która powinna być rozwiązana wspólnie. Potrzeba naprawdę współpracy na wszystkich szczeblach i mądrego zaplanowania systemu – przekonywała na zakończenie pierwszego dnia panelu Katarzyna Przybylska z Fundacji Habitat for Humanity Poland.
Energia niezbędna do godnego życia
Energia musi być bezpieczna, dostępna, ale też musimy pamiętać o przyjazności środowisku – apelowała Antonina Kaniszewska Krajowej Agencji Poszanowania Energii. Jednak transformację należy ułożyć z uwzględnieniem potrzeb wszystkich. Odejście od paliw kopalnych musi odbywać się z gwarancją, że nikt nie pozostanie sam… z brakiem ciepła – przekonywała Monika Kosińska z Federacji Konsumentów. Przedstawiła także statystyki dotyczące kondycji finansowej konsumentów, z których m.in. wynika, że aż 31% osób bierze poważnie pod uwagę konieczność wzięcia pożyczki na spłaty rachunków, a 22% na zakup opału. Mocno podkreśliła, że to zachowania konsumentów mają decydujący wpływ na przemiany na rynku energii i na jej zużycie.
Natomiast o tym skąd czerpać energię, o dobrych praktykach i rozwiązaniach długoterminowych opowiadał Wojciech Szymalski z Instytutu na Rzecz Ekorozwoju. Przedstawił działające przykłady miejsc korzystających z energii geotermalnej, ciepła odpadowym (biogazowni), stworzonych wspólnot energetycznych – od instalacji fotowoltaicznej na dachu budynku wspólnoty aż po wspólnotę w postaci spółki obywatelskiej, i spółdzielnie energetyczne. Wskazał także na konieczność wspierania wspólnot energetycznych przez samorządy oraz konieczność renowacji budynków. Z podobnym apelem i rekomendacją wystąpił w imieniu Instrat Bernard Swoczyna, który opowiadał o korzyściach stworzenia spółdzielni energetycznych, wspierania ich i ułatwiania funkcjonowania.
Potrzebujemy energii taniej i czystej
Kamila Drzewicka i Anna Frączyk reprezentujące ClientEarth – Prawnicy dla Ziemi, postulowały o powołanie Funduszy Transformacji Energetyki. Przedstawiły zmiany w prawie, które należałoby wprowadzić, aby mogła płynąć do nas czysta i tańsza energia. Jesteśmy uzależnieni od drogiego węgla – mówiła Kamila Drzewiecka. Nawiązała także do zniesienia standardów dla węgla. Każdy musi mieć możliwość ogrzania domu. Jednak te rozwiązania są krótkoterminowe. Rząd powinien już myśleć o przyszłych zimach, żeby kolejnej zimy ludzie mieli dostęp do tanich i dobrych paliw – dodały ekspertki ClientEarth. Odniosły się także do ochrony środowiska, a temat ten rozwinął Łukasz Pytliński z Instytutu Ekonomii Środowiska. Wskazywał niską emisję i strukturę źródeł energii jako główny powód zanieczyszczeń. Przedstawił także konsekwencje niskiej efektywności energetycznej budynków w postaci wysokich rachunków, negatywnego wpływu na zdrowie i związanych z tym wysokie nakładów na służbę zdrowia. Bardzo szczegółowo o potrzebie kompleksowej modernizacji energetycznej budynków opowiadały Agnieszka Stawiarska i Aleksandra Stępniak z Fali Renowacji. Przedstawiły zarówno korzyści w skali kraju z modernizacji, poparte techniczną analizą i danymi prowadzonych przez nich działań na rzecz termomodernizacji budynków, która jest jednym z trzech kluczowych powodów ubóstwa energetycznego.
Prezentacje i nagrania ze spotkań edukacyjnych:
- Tło problemu ubóstwa energetycznego: pobierz prezentację/zobacz nagranie wystąpień eksperckich (22.10.2022)
- Czym jest ubóstwo energetyczne: pobierz prezentację/zobacz nagranie wystąpienia eksperta (22.10.2022)
- Niskie dochody: pobierz prezentację/zobacz nagranie wystąpień eksperckich (22.10.2022)
- Wysokie koszty: pobierz prezentację/zobacz nagranie wystąpień eksperckich (23.10.2022)
- Efektywność energetyczna budynków: pobierz prezentację/zobacz nagranie wystąpień eksperckich (23.10.2022)
Wystąpienia Stron:
- Szmo Kacprzak i Mariusz Masłosz Młodzieżowy Strajk Klimatyczny – zobacz wystąpienie
- Krzysztof Baran, Stowarzyszenie Warmińsko-Mazurskich Gmin Pogranicza – zobacz wystąpienie
- Jadwiga Klata Ruch Solidarności Klimatycznej – zobacz wystąpienie