Rozmowa i szukanie rozwiązań w trakcie panelu obywatelskiego opiera się na wiedzy. Właśnie temu służyło pierwsze spotkanie edukacyjne, podczas którego paneliści i panelistki poznali problem ubóstwa energetycznego (przeczytaj relację i zobacz wystąpienia ekspertów). Kolejny etap to narada o konkretnych rozwiązaniach problemu ubóstwa energetycznego i o tym jak pomóc osobom, które ten problem odczuwają najmocniej, które muszą wybierać między zakupem leków czy jedzenia a opłaceniem rachunków. Właśnie na tym skupili się uczestnicy i uczestniczki pierwszego takiego ogólnopolskiego procesu w kraju w ramach drugiego spotkania 5 i 6 listopada w Warszawie.
Dobra rozmowa i dobro wspólne
Szukanie tych rozwiązań powinno przede wszystkim uwzględniać perspektywę dobra wspólnego, dlatego organizatorom szczególnie zależało na tym, by podczas panelu wyjść poza perspektywę indywidualną i przyjrzeć się problemowi ubóstwa energetycznego z perspektywy osób, które go na co dzień doświadczają. Najpierw jednak skupiono się na teorii. Prezes Fundacji Stocznia, Kuba Wygnański, niezwykle zobrazował proces dobra wspólnego i zasad tworzenia dobrych polityk publicznych. Nawiązując do demokracji ateńskiej, macedońskich hełmów oraz fresków z Palazzo Pubblico w Sienie – dawnej siedziby władz miejskich – wprowadził uczestników i uczestniczki w ideę dobrego i złego rządzenia. To, co stanowi o wewnętrznym poczuciu, że coś jest np. sprawiedliwe, to coś, nad czym eksperci nie mają żadnej przewagi nad żadnym z nas. Nasze wewnętrzne poczucie, że coś jest lub nie jest w porządku. I to w micie założycielskim, swoistym stworzeniu świata, w tym greckim wariancie, oznacza w ogóle warunek istnienia razem – wyjaśniał ideę panelu obywatelskiego Kuba Wygnański na przykładzie przepełnionego symboliką dzieła sprzed 700 lat.
Zobacz nagranie Kuba Wygnański: Dobro wspólne i zasady tworzenia polityk publicznych
10 stolików, 1 problem
Po tym jak paneliści i panelistki poznali zasady tworzenia dobrych polityk publicznych, naradzali się nad tym, dla kogo szukają rozwiązań problemu ubóstwa energetycznego i jakie są typy tych rozwiązań. Pracowali przy osobnych stolikach z doświadczonymi moderatorami, w 10 osobowych grupach, zmieniających skład po każdej z sesji. Aby lepiej wyobrazić sobie, kogo faktycznie dotyka problem zbyt wysokich kosztów energii i dla kogo projektowane są rozwiązania, zostały przygotowane opisy sytuacji czterech rodzin. Osoby dotknięte ubóstwem energetycznym nie są w stanie ogrzać mieszkania i w wystarczającym stopniu korzystać z urządzeń elektrycznych, nie tylko z powodu wysokich kosztów energii, lecz także jednoczesnych niskich dochodów i niskiej efektywności energetycznej budynków, w których mieszkają. To właśnie te gospodarstwa i osoby w nich żyjące są podmiotem pierwszego panelu obywatelskiego w Polsce. Pośrednie konsekwencje opisanego wyżej problemu — zła jakość powietrza czy obciążenie systemu ochrony zdrowia — dotyczą jednak zdecydowanie szerszej grupy osób w Polsce i o nich też należy pamiętać. Nasza odpowiedzialność, jako wspólnoty, polega na tym, że nikogo nie zostawiamy z tyłu. I to jest bardzo ważne – wyjaśniał prezes Fundacji Stocznia.
Sto nóg pająka, czyli siatka rozwiązań
Popołudniowa tura panelu to rozmowy o szczegółowych rozwiązaniach – namysł nad siatką propozycji przygotowanych przez ekspertów i ekspertek. Zebrani oceniali poszczególne rozwiązania patrząc na ich kosztowność, czas wdrażania, efektywność, długofalowość osiąganych efektów. To był proces twórczy, ale też pozwalający na lepsze zrozumienie poszczególnych propozycji. W trakcie moderowanej pracy powstało też sporo nowych, autorskich postulatów i pomysłów, zgłoszonych przez samych panelistów i panelistki. Obok 60 propozycji rozwiązań eksperckich pojawiło się drugie tyle od uczestników zakończonego właśnie weekendu deliberacyjnego. Zwieńczeniem procesu będzie “werdykt” wydany już 16 listopada, podczas głosowania wszystkich panelistów i panelistek nad wypracowaną wspólnie listą rekomendacji systemowych rozwiązań.
Mówi i pisze się o panelu: